پزشک متخصص زنان – بانوان برای بیماری های مربوط به زنان نیازمند متخصص زنان هستند تا بتوانند به راحتی مشکل خود را بیان کنند. متخصص زنان نسبت به بیماری های زنان کاملا آگاه است.
بانوان به عنوان نیمی از قشر فعال جامعه و ستون خانواده باید همواره مراقب سلامت خود باشند و در صورت بروز کوچکترین نشانه های اختلال در سلامت خود باید به پزشک مراجعه کنند. برخی از بیماری ها وجود دارد که مختص بانوان می باشد و تنها متخصص زنان می تواند آن را بررسی و تشخیص دهید. عمده این مشکلات مربوط به ناحیه تناسلی بانوان می باشد و بسیار حساس است. از این رو متخصص زنان باید در زمینه کاری خود حرفه ای باشد؛ زیرا کوچکترین اشتباه در تشخیص می تواند سلامت بانوی مراجعه کننده را به خطر بیندازد. در ادامه بیشتر با متخصص زنان و وظایف و کارهایی که بر عهده دارد آشنا می شویم.
بانوان برای بیماری های مربوط به زنان نیازمند متخصص زنان هستند
پزشکی زنان چه شاخه ای از پزشکی است؟
بانوان در طول زندگی خود به دلیل شرایطی که در آن قرار می گیرند و تحولاتی که بدن آنها دارد، با بیماری ها و بعضا آسیب هایی روبرو می شوند. شروع دوران قاعدگی و مسائل مربوط به آن، بارداری و وضع حمل از جمله شرایطی است که بانوان با آن رو به رو هستند. گذشته از این موارد برخی از بیماری ها وجود دارند که مربوط به ناحیه تناسلی بانوان می شود.
عدم اطلاع از این بیماری ها و یا وجود شرم و حفظ عفت بانوان در گذشته از مراجعه به پزشک خودداری می کردند و به این ترتیب جان خود را از دست می دادند. از این رو در پزشکی شاخه ای به عنوان پزشکی زنان یا جینوکولوژی (Gynaecology) به وجود آمد تا زنان بتوانند به راحتی به متخصص زنان مراجعه کرده و به راحتی به درمان بیماری خود بپردازند. هر چند در بسیاری از کشورها مردان نیز در این زمینه فعالیت دارند و به درمان بیماران می پردازند.
بیماری هایی که زنان با آن مواجه می شوند؟
انسان در طول زندگی خود با بیماری های متعددی رو به رو می شود و به درمان آنها روی می آورد. زنان علاوه بر بیماری هایی که به نسبت همه ما می شناسیم در طول زندگی خود با بیماری های دیگری نیز رو به رو می شوند که بسیار خطرناک می باشد و در صورتی که تشخیص داده نشود و یا درمان نشود برای او بسیار جبران ناپذیر خواهد بود. بیماری هایی که زنان در طول زندگی خود ممکن است حتی از زمان کودکی با آن مواجه شوند را می توان به این صورت بیان کرد:
ناهنجاری مادرزادی دستگاه تناسلی، بیماری های خوش خیم و بدخیم دستگاه تناسلی که شامل کیست تخمدان، زخم واژن و موارد سرطانی باشد. خونریزی غیر طبیعی رحم، سرطان دستگاه تناسلی، سرطان سینه و تومورهای مربوط به دوران بارداری، اختلالات سیتولوژی، حاملگی خارج از رحم، اندومتریوز، فیبروئید رحمی ای فیبروم رحم، بیماری های التهابی رحم، درد لگن، نقص در کف لگن، درد آپاندیس، درد مزمن، بیماری های دهانه رحم، عفونت های مراقبتی، بی اختیاری ادرار و مدفوع و … از جمله مهمترین بیماری های حوزه زنان می باشد.
متخصص زنان به چه کسی گفته می شود؟
متخصص زنان پزشکی است که به بررسی و درمان در حوزه مشکلات و بیماری های مربوط به زنان می پردازد و آنها را درمان می کند. این بیماری ها مربوط به ناحیه تناسلی (واژن) می باشد که خود دارای چندین شاخه می باشد و بیماری های مختلفی را شامل می شود. همچنین یک پزشک متخصص زنان در مورد زایمان و شرایط مربوط به آن نیز آموزش دیده است و می تواند بانوی باردار را در روند بارداری یاری کند.
دکتر متخصص زنان و زایمان
حوزه تخصص پزشکی زنان چیست؟
همانطور که گفته شد یک متخصص یا دکتر زنان اختصاصا به درمان بانوان می پردازد و مشکلات مربوط به آنها را رفع می کند. اما در این قسمت می خواهیم بیشتر با زمینه کاری یک متخصص زنان آشنا شویم. از جمله وظایف و کارهایی که یک متخصص زنان و زایمان بر عهده دارد می توان به این موارد اشاره کرد:
از دیگر وظایف و کارهایی که پزشک متخصص زنان به آن می پردازد، در مورد بارداری بانوان است
در دوران قاعدگی، بانوان ممکن است با دردهای شدید رو به رو شوند و یا این دوران با اختلال پیش رود و نظم آن به هم خورده باشد و باعث آسیب به فرد شود. پزشک متخصص زنان به تشخیص علل این اختلال ها و دردهای دردناک می پردازد و با آزمایش هایی که ترتیب می دهد، مشکل فرد را تشخیص می دهد.
از دیگر بیماری هایی که در حوزه کاری یک پزشک زنان قرار دارد تشخیص و درمان سرطان های ناحیه رحم و دهانه رحم و تخمدان می باشد. تشخیص سرطان واژن، کیست های موجود در تخمدان، وجود پیچ خوردگی در تخمدان، عفونت دستگاه تناسلی و بررسی علت نزدیکی دردناک، از دیگر مواردی می باشد که یک متخصص زنان به تشخیص و درمان آنها می پردازد.
از دیگر وظایف و کارهایی که پزشک متخصص زنان به آن می پردازد، در مورد بارداری بانوان است و به کنترل و پیگیری سلامت مادر و جنین از ابتدا تا زمان زایمان می پردازد و با توجه به تشخیص او می توان مشخص کرد که آیا زایمان طبیعی برای مادر مناسب یا سزارین. همچنین بعد از زایمان نیز به مراقبت و بررسی شرایط عمومی مادر و کودک می پردازد و تمامی موارد سلامتی را چک می کند تا در صورت وجود کوچکترین عارضه به رفع آن بپردازد. زیرا در این دوران نیز بیماری هایی مانند اکلامپسی و پره اکلامپسی، حاملگی خارج از رحم، سقط خود به خودی، جدا شدن جفت و … وجود دارد که این ها هم در حوزه کاری یک متخصص زنان و زایمان می باشد.
جراحی زنان و زایمان
یکی دیگر از شاخه های پزشکی در حوزه زنان، جراحی زنان و زایمان می باشد که در حوزه بیماری های مرتبط با تولید مثل، دوران بارداری و پس از زایمان فعالیت دارد. پزشک متخصصی که در حوزه جراحی زنان و زایمان فعالیت دارد در زمینه زایمان واژینال طبیعی و غیر طبیعی که در مورد طبیعی می تواند همراه با یا بدون اپیزیوتومی باشد و در مورد غیر طبیعی از نوع فورسپس، وکیوم و بریچ، انواع سزارین، سرکلاژ، کورتاژ، حاملگی های پرخطر، حاملگی اکتوپیک و … آموزش هایی را برای جراحی و مراقبت دیده است و به بانوان در این زمینه کمک می کند تا بتوانند دوران بارداری، زایمان و بعد از زایمان را به خوبی و بدون نگرانی طی کنند و در صورتی که دارای مشکل بودند به خوبی از پس مشکل بر آمده و آن را رفع نمایند.
نکته ای که در این باره وجود دارد این است که ورود به این رشته در ایران صرفا مختص خانمها می باشد و تنها پزشک جراح و زایمان در این حوزه بانوان می باشند و شما می توانید بدون نگرانی به پزشک جراح مراجعه نمایید.
یک متخصص زنان و زایمان در حوزه مراقبت های وِیژه و خاص مربوط به زنان نیز فعالیت دارد
جراحی زیبایی زنان، زیر شاخه پزشکی زنان
تا به اینجا به طور کلی با حوزه کاری یک متخصص زنان آشنا شدیم و دیدیم که به بررسی و درمان بیماری های حوزه زنان می پردازد؛ از طرفی دیدیم که پزشکی زنان خود زیر شاخه ای از پزشکی می باشد که به درمان بیماران خاص یعنی بیماری حوزه زنان می پردازد. پزشکی زنان خود دارای زیر شاخه ای می باشد که می توان گفت بخش مکمل در درمان بیماری حوزه زنان می باشد که جراحی زیبایی زنان یا cosmetic Gynecology است و به انجام جراحی هایی مانند پرینورافی (تنگ کردن واژن)، لابیاپلاستی (کوچک کردن لبههای خارجی واژن) و تزریق چربی در لابیا ماژور و واژن می پردازند.
مراقبت های ویژه که توسط متخصص زنان انجام می شود؟
علاوه بر مواردی که مربوط به حوزه تشخیص و درمان بیماری های زنان توسط متخصص زنان می باشد، یک متخصص زنان و زایمان در حوزه مراقبت های وِیژه و خاص مربوط به زنان نیز فعالیت دارد و ممکن است مربوط به بیماری های جسمی صرفا نباشد. از جمله مواردی که در این حوزه وجود دارد می توان به انجام آزمایش های سالانه ماموگرافی، کولونوسکوپی، کنترل فشارخون، پیگیری واکسن های لازم، رژیم های غذایی تجویز شده که عمدتا شامل کلسیم و فولیک اسید می باشد، اشاره کرد.
علاوه بر آنها، نظارت مراقبت و بررسی فقدان یا قطع قاعدگی که آمنوره گفته می شود، بررسی بیماری های قلبی و عروقی و بیان نحوه مراقبت فرد در صورت مواجه با این عارضه، دیابت، اختلالات تیروئیدی، اختلالات فیزیولوژی تولید مثل و هورمون ها، خشونت علیه زنان و تجاوز جنسی، کارهای مربوط به تنظیم خانواده، مشاوره در مورد سبک زندگی، مراقبت های دوران یائسگی و بعد از آن، اختلالات عملکرد جنسی، ترشح واژن و … از دیگر موارد حوزه ورود متخصص زنان می باشد.
چرا باید به متخصص زنان مراجعه کرد؟
تا به اینجا با بیماری هایی که زنان را تهدید می کند آشنا شدیم و دیدم که در صورتی که به موقع تشخیص داده نشوند بسیار خطرناک می باشد و نه تنها برای خود فرد، بلکه برای دیگر افراد خانواده هم به نوعی مشکل ساز خواهد بود.
مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان باعث می شود که حتی اگر نشانه های بیماری را در خود ندیده ایم، با آزمایش هایی که انجام می شود، یا مطمئن شویم که در سلامت کامل به سر می بریم و یا بیماری ما در مراحل ابتدایی می باشد که به راحتی حتی با مصرف دارو رفع خواهد شد. در ادامه برای مثال به برخی از مواردی که باید به پزشک متخصص زنان مراجعه شود به طور جداگانه می پردازیم.
دختران باید به طور منظم به پزشک زنان جهت انجام تست سلامت مراجعه کنند
درمان بی اختیاری ادرار توسط پزشک زنان
یکی از بیماری های شایع در بانوان بی اختیاری در ادرار می باشد که به علت زایمان های زیاد بروز می کند. پزشک با توجه به شدت بی اختیاری می تواند دارو تجویز کند یا ورزش های خاصی را تجویز کند یا به جراحی بپردازد.
درمان بیماری های دوران بلوغ توسط متخصص زنان
دوران بلوغ یکی از حساس ترین دوران هایی می باشد که در دختران و پسران وجود دارد و هر کدام مسائل و مشکلات خود را دارد. دوران بلوغ در دختران به دلیل تغییرات هورمونی و … نسبت به پسران حساس تر می باشد، زیرا دختران از نظر جسمی به بلوغی دست پیدا کرده اند که حتی در برخی موارد آمادگی بارداری را می توانند داشته باشند.
متاسفانه به دلیل برخی از نگرش های فرهنگی و سنتی که در کشور ما وجود دارد، بسیاری از دختران در مورد مشکلاتی که مربوط به ناحیه تناسلی آنها می شود حجب و حیا پیشه می کنند که این کار برای آنها نه تنها مفید نیست بلکه مضر نیز می باشد. دختران باید به طور منظم به پزشک زنان جهت انجام تست سلامت مراجعه کنند.
سابقه خانوادگی فرد هم در تشخیص به پزشک کمک خواهد کرد
مشکلاتی که دختران در دوران بلوغ بیشتر با آن روبرو هستند مربوط به عادات ماهیانه آنها می باشد. دردهای شدید، خونریزی های غیرعادی، بی نظمی و قطع عادت ماهیانه برای چندین ماه، ترشحات ناحیه تناسلی و … از جمله این موارد می باشد. دختران جوان باید بدانند که پزشک زنان کاملا مورد اعتماد آنها هستند و به راحتی می توانند مشکل خود را با او درمیان بگذارند. پزشک متخصص نیز موظف است تا دستورالعمل های مراقبتی و درمانی را با حوصله و به طور کامل به فرد مراجعه کننده ارائه دهد.
منظم کردن دوره عادت ماهیانه
شاید بتوان به جرات گفت که منظم کردن چرخه قاعدگی و عادت ماهیانه و بررسی مشکلات مربوط به این دوره و رفع آنها خود می تواند از بسیاری از بیماری ها جلوگیری کند. زیرا عدم توجه به این نامنظمی ها خود می تواند زمینه ساز بیماری هایی مانند افسردگی ، استرس، کیست های تخمدان، سرطان، اختلالات هورمونی و … باشد.
از این رو اگر این تاخیر در عادت ماهیانه بیش از 10 روز باشد و به طور نامنظم باشد خود می تواند جای نگرانی ایجاد کند. از این رو حتما به متخصص زنان در این شرایط مراجعه کرده و نسبت به منظم کردن دوره خود اقدام نمایید. در این شرایط با توجه به آزمایش هایی که انجام می شود، ممکن است از سوی پزشک، آمپول های هورمونی خاص و یا داروهایی تجویز شود. البته سابقه خانوادگی فرد هم در تشخیص به پزشک کمک خواهد کرد. زیرا اگر مادر یا فردی نزدیک از خانواده پدر هم دارای عقب افتادگی باشد ولی برای مثال هر سه ماه یکبار قاعدگی رخ دهد، در تشخیص پزشک اثر خواهد گذاشت.
یکی از موارد مراجعه به متخصص زنان برای درمان ناباروری است
درمان ناباروری
یکی از مواردی که باید به پزشک متخصص زنان مراجعه شود، برای درمان ناباروری می باشد. نازایی علاوه بر دلایل ارثی و ژنتیکی ممکن است دلایلی مانند نداشتن شرایط زندگی و تغذیه مطلوب باشد. استرس زیاد هم از جمله عواملی است که در باروری شخص اثر می گذارد. از این رو زنانی که دارای شرایط ناباروری هستند می توانند به پزشک مراجعه کنند و اقدامات لازم را انجام دهند تا این بیماری درمان شود. همچنین بانوانی که سن آنها بالای 35 سال است برای اقدام به بارداری باید با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کرده و تحت نظر آنها می توانند از فریز تخمک یا جنین استفاده کنند.
مراجعه به پزشک زنان در دوران بارداری
دوران بارداری بسیار برای مادر حساس می باشد و در این دوران باید مراقبت های خاصی را از نظر روحی، جسمی و تغذیه ای داشته باشد. در این دوران به دلیل تغییر در برخی از هورمون های مادر، ممکن است مادر دچار برخی از بیماری ها مانند دیابت، فشارخون بالا و … شود. از این رو بهتر است جلسات منظمی به منظور بررسی شرایط خود و جنین با متخصص زنان داشته باشد تا این دوران را به خوبی سپری کند. زیرا پزشک متخصص با بررسی روند و نتایج آزمایشها و مقایسه آنها با هم می تواند از بروز احتمالی برخی از بیماری ها و نارسایی ها جلوگیری کند.
مراجعه به پزشک زنان در دوران بارداری
مراجعه به متخصص زنان در دوران یائسگی
یکی از تصورات غلطی که در میان برخی از بانوان وجود دارد این است که تصور می کنند، پزشک زنان صرفا در زمان بارداری مفید می باشد و فقط باید در آن دوران به پزشک مراجعه کرد. اما باید گفت مراجعه به پزشک زنان سن خاصی را نمی طلبد. مخصوصا مراجعه به پزشک در دوران یائسگی بسیار توصیه می شود. زنان از سن حدود 45-50 سالگی وارد دوران یائسگی می شوند و ممکن است با عوارض ناخوشایندی رو به رو شوند. برای جلوگیری از این موارد بهتر است که هر ساله با مراجعه به پزشک زنان و انجام آزمایش ها و تست هایی مثل اسمیر،ماموگرافی و … را انجام دهند تا از سلامت خود مطمئن شوند.
زنان باید در دوران یائسگی به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند
چه زمانی باید به متخصص زنان مراجعه کرد؟
یکی از سوالاتی که ممکن است تا به اینجا با آن رو به رو شده باشید این است که زمان مناسب برای مراجعه به متخصص زنان چه موقع است؟ اگر به طور کلی بخواهیم بگوییم، بانوان باید سالانه به مراکز بهداشت و یا مطب یا بیمارستانی که متخصصین زنان در آن فعالیت می کنند مراجعه کرده و معاینه شوند. علاوه بر این معاینه، پزشک متخصص به آنها شیوه های نوینی که ممکن است تا آن زمان در مورد سبک زندگی و مراقبت های بهداشتی بیان شده است را در اختیار مراجعه کننده قرار می دهد و بعد از معاینه در صورتی که مورد مشکوکی وجود داشته باشد اقدام به آزمایش های بیشتری می کنند.
مراجعه به پزشک متخصص زنان
اما هر فرد می تواند از زمان کودکی تا هر سنی که باشد با بروز مشکلاتی که بیان شد در هر زمان به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و مراحل درمان خود را پی گیرد.
متخصص زنان از چه روش هایی برای تشخیص و درمان استفاده می کنند؟
بیماری های مختص زنان از جمله بیماری های خاص می باشد که برای تشخیص آن نیازمند دستگاه ها و آزمایش های دقیقی می باشد و در کنار آنها نیز تشخیص درست پزشک کمک خواهد کرد تا بیماری زودتر و بهتر درمان بپذیرد. یک پزشک زنان، با استفاده از ابزار تشخیصی به تشخیص بیماری می پردازد و با توجه به علائم مشاهده راه های درمان را بیان می دارد. از جمله روش های تشخیص بیماری می توان به این موارد اشاره کرد:
روش های تشخیص و درمان متخصص زنان
برای مثال سونوگرافی، نمونه گیری از پوشش دهانه رحم با استفاده از کولپوسکوپی، نمونه گیری آندومتر، هیستروسکوپی که با استفاده از آندوسکوپ برای دیدن رحم برای تشخیص و درمان استفاده می شود، عملیات ناباروری، لاپاراسکوپی برای تشخیص بیماری یا جراحی کردن به منظور رفع مشکل، جراحی های کوچک و بزرگ و … از جمله راه های تشخیص و درمان می باشد، که اگر به موقع به پزشک مراجعه شود، می توان حتی با دارو یا حتی تمرین های ورزشی برخی مشکلات را رفع کرد و نیازی به جراحی نباشد.
اما اگر دیر هنگام به پزشک مراجعه شود ممکن است برای مثال در سرطان سینه مجبور به برداشتن سینه فرد شود. از این رو حتما با دیدن کوچکترین نشانه های مشکوک به پزشک مراجعه کنید و چکاب سالانه را انجام دهید.
تفاوت ماما و پزشک متخصص زنان چیست؟
تا به اینجا با متخصص زنان آشنا شدیم و دیدیم که در چه حوزه ای فعالیت می کند و چه خدماتی را ارائه می دهد. شاید برای شما هم سوال باشد که پس فرق بین متخصص زنان و یک ماما در چیست؟ زیرا در بسیاری از موارد کارهای مربوط به بارداری و عمل های جراحی را نیز انجام می دهد! در اینجا به تفاوت بین ماما و یک پزشک زنان بیشتر می پردازیم.
شخصی که به عنوان ماما فعالیت می کند دارای وظایفی تعریف شده است. اصولا یک ماما به کارهایی که مربوط به قبل از بارداری و بعد از بارداری می شود آشنایی دارد و آموزش های لازم به او داده شده است. از جمله می توان به برطرف کردن نیازهای مربوط به مادر از زمان بستری شدنش در بیمارستان تا زمان وضع حمل و بعد از به دنیا آمدن نوزاد اشاره کرد.
همچنین ماما می تواند به مادر آموزش هایی را در مورد نحوه شیر دادن صحیح به نوزاد بدهد و در تمام مدتی که مادر و فرزند در بیمارستان هستند باید کاملا هوشیار باشد و تمامی موارد را چک کند و در صورتی که مشکلی بروز کرد سریعا پزشک مخصوص زنان را مطلع کرده تا سریعا مشکل رفع شود.
تفاوت متخصص زنان و ماما
اما یک متخصص زنان برای تشخیص و درمان همه ی بیماری های مرتبط با زنان مانند آنچه که در بالا گفته شد فعالیت می کند و علاوه بر آنها در مورد بارداری و زایمان و شیوه درمان آنها چه به صورت طبی و چه جراحی تخصصی آموزش دیده است. متخصص زنان دوره های پزشکی عمومی را علاوه بر تخصص در زمینه زنان گذرانده است، از این رو با طب آشنایی کامل دارد و در مورد آناتومی، فیزیولوژی و تغییرات عملکرد بدن بانوان آشنایی لازم و کافی را دارد و به خوبی می تواند در مواقع بروز مشکل اقدامات لازم را انجام دهد.
برای مشاهده لیست پزشکان متخصص زنان در شیراز در سایت شیراز پزشک کلیک نمایید.