گاستریت یا ورم معده چیست؟
گاستریت یا ورم معده چیست؟ یکی از نشانه های مشکل جدی در هضم استفراغ به رنگ قهوه ای و یا مدفوع سیاه است. بیشتر بیماری های گوارشی علائم مشترکی داشته اما مدفوع سیاه و قیر مانند و استفراغ به رنگ قهوه ای نشانه های خوبی برای تشخیص بیماری ورم معده است. این بیماری یکی از بیماری های شایع ورم معده است. به طوری که هر سال، حدود 2 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شود. برای اطلاع از نحوه درمان و روش های درمانی باید حتما به پزشک متخصص گوارش و کبد در شیراز مراجعه کنید.
ورم معده چیست؟
ورم معده یا گاستریت حاد اصطلاحی است که برای التهاب غیرمنتظره در پوشش معده استفاده میشود و به طور ناگهانی اتفاق میافتد، در حالی که ورم معده مزمن وضعیت تورم مداوم و آهسته را توصیف میکند که با گذشت زمان اتفاق میافتد.
ورم معده حاد در هشت نفر از هر 1000 نفر اتفاق میافتد، در حالی که ورم معده مزمن غیر معمول است و از هر 10 هزار نفر فقط در دو نفر مشاهده میشود. دوره علائم در موارد ورم معده نیز ممکن است متفاوت باشد، از یک دوره کوتاه مدت تا طولانیتر. بیشتر موارد شایع در این بیماری با شروع درمان سریعا بهبود مییابند. ورم معده همچنین میتواند فرسایشی یا غیر فرسایشی باشد.
انواع ورم معده یا گاستریت
ورم معده ممکن است حاد یا مزمن باشد. اگر شروع آن شدید و ناگهانی باشد، به آن ورم معده حاد میگویند. اگر به مدت طولانی ادامه یابد، به آن التهاب معده مزمن میگویند.
ورم معده حاد
ورم معده حاد ممکن است در اثر سموم، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) و مصرف زیاد الکل ایجاد شود. سایر دلایل گاستریت حاد شامل جراحی بزرگ، ضربه، سوختگی یا عفونت شدید باشند. گاستریت حاد نیز ممکن است در نتیجه اقداماتی علیه چاقی (کاهش وزن) که شامل بازسازی دستگاه گوارش است رخ دهد.
گاستریت مزمن
گاستریت طولانی مدت یا مزمن میتواند ناشی از عفونت با باکتریهایی مانند هلیکوباکتر پیلوری باشد. برخی بیماریها همچنین میتوانند بیماران را مستعد ورم معده کنند. این بیماریها شامل ریفلاکس صفراوی مزمن، کم خونی مخرب و اختلالات خود ایمنی هستند.
ورم معده فرسایشی
ورم معده فرسایشی منجر به شکستگیهای جزئی در پوشش معده (فرسایش) یا زخم میشود که زخم بزرگی در پوشش معده ایجاد میکند. خونریزی میتواند همراه با گاستریت فرسایشی نیز باشد.
گاستریت غیر فرسایشی
ورم معده غیر فرسایشی منجر به التهاب مخاط معده میشود، اما در کنار التهاب، هیچ زخم یا فرسایشی در پوشش معده ایجاد نمیشود.
علت بیماری گاستریت
گاستریت یا ورم معده میتواند به دلیل تحریک ناشی از مصرف زیاد الکل، استفراغ مزمن، استرس یا استفاده از برخی داروهایی مانند آسپرین یا داروهای ضد التهاب باشد. همچنین ممکن است توسط هر یک از موارد زیر ایجاد شود:
- هلیکوباکتر پیلوری باکتری است که در لایه مخاطی معده زندگی میکند. بدون درمان، عفونت ناشی از این باکتری میتواند منجر به زخم و به ندرت سرطان معده شود.
- کم خونی پرنیشیوز نوعی کم خونی است که وقتی معده فاقد ماده ای طبیعی باشد که برای جذب و هضم مناسب ویتامین B12 مورد نیاز باشد، ایجاد میشود.
- ریفلاکس صفرا
- عفونتهای ناشی از باکتریها و ویروسها
- اختلالات خود ایمنی
اگر ورم معده درمان نشود، میتواند منجر به از دست دادن خون شدید شود یا در مواردی نادر خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
علائم و نشانههای بیماری ورم معده
انواع مختلف اختلالات گوارشی علائم مشترکی دارند و ورم معده از جمله آنها است. در مقابل، یک بیمار مبتلا به گاستریت فرسایشی ممکن است از علائم متعددی رنج ببرد که بیشتر به زخمهای ناشی از آن و خونریزی معده مربوط میشود. این علائم شدیدتر میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- تنگی نفس
- استفراغ (گاهی اوقات با خون درگیر است)
- مدفوع سیاه
- رگههای قرمز یا خون در مدفوع
- ضعف
- سرگیجه
- احساس ضعف
- حالت تهوع
- رنگ پریدگی پوست
علائم دیگر شامل احساس سوزش یا گاز معده، به ویژه شبها یا بین وعدههای غذایی است. یک علامت مشخصتر که ممکن است به ورم معده مبتلا باشید، استفراغ خون یا مادهای شبیه قهوه است. اگر هرکدام از اینها را در استفراغ خود مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
سرانجام ممکن است مدفوع سیاه و قیر مانندی داشته باشید که میتواند به تمایز ورم معده از سایر بیماریها کمک کند. به عنوان مثال، مشکلات حاصل از کیسه صفرا میتوانند مدفوع را گچ و سفید رنگ کنند. هر چند این تمایزها را پزشک بهتر تشخیص میدهد. اگر علائم خاصی از ورم معده را تجربه کردید، خودتان اقدام به تشخیص یا درمان بیماری نکنید. در اسرع وقت با پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید.
شخیص گاستریت یا ورم معده
پزشک سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی بیمار را بررسی میکند و یک ارزیابی فیزیکی کامل را انجام میدهد. او ممکن است هر یک از این آزمایشات را برای تشخیص ورم معده توصیه کند:
آندوسکوپی: پزشک یک لوله نازک حاوی یک دوربین کوچک را از طریق دهان وسپس به معده داخل میکند تا پوشش داخلی معده را نگاه کند. پزشک التهاب را بررسی میکند و ممکن است بیوپسی انجام دهد، روشی که در آن یک نمونه کوچک از بافت برداشته میشود و سپس برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال میشود.
آزمایش خون: پزشک ممکن است شمارش گلبولهای قرمز خون را بررسی کند تا ببیند که کم خونی دارید یا خیر، به این معنی که سلولهای قرمز خون کافی ندارید.
آزمایش مدفوع: این آزمایش خون در مدفوع را بررسی میکند، که نشانه ورم معده است.
درمان بیماری گاستریت
ورم معده را چگونه درمان کنیم؟ ورم معده اغلب با تغییر در سبک زندگی قابل درمان است. یک قانون کلی اجتناب از غذاهایی است که بسیار اسیدی، ادویه دار، کافئین دار یا بیش از حد فرآوری شده یا بسته بندی شده اند. در موارد عفونت توسط میکروب هلیکوباکتر پیلوری، ممکن است از آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت استفاده شود.
آیا ورم معده میتواند به خودی خود برطرف شود؟ موارد ورم معده حاد ممکن است ناگهانی به وجود آمده باشد و مدت کوتاهی وجود داشته باشد. از طرف دیگر این عارضه به درمان پزشکی حرفه ای نیاز دارد. اینکه ورم معده به خودی خود برطرف شود به علت و علائم آن بستگی دارد.
پس از مشورت با پزشک، میتوان از داروهای ضد اسیدی و داروهایی مانند مهار کنندههای پروتون پمپ یا مسدود کنندههای H-2 برای کاهش سطح اسید معده و افزایش قدرت پوشش داخلی معده استفاده کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روشهای درمانی خاص ورم معده، نحوه درمان یا نحوه استفاده از داروهای خانگی اطلاعات بیشتری را کسب کنید.